ปูม้า ทรัพยากรสัตว์น้ำที่มีคุณค่า

ปูม้า หรือ Blue Swimming Crab มีชื่อวิทยาศาสตร์คือ Portunus pelagicus ลักษณะทั่วไปแบ่งออกเป็น 3 ส่วน คือ ส่วนหัว อก และท้อง ส่วนหัวและอกอยู่ติดกัน (cephalothorax)) มีกระดองหุ้มอยู่ตอนบน ทางด้านข้างทั้งสองของกระดองเป็นรอยหยักคล้ายฟันเลื่อยเป็นหนามแหลมข้างละ 9 อัน ขามีทั้งหมด 5 คู่ คู่แรกเปลี่ยนเป็นก้ามใหญ่เพื่อใช้ป้องกันตัวและจับอาหาร ขาคู่ที่ 2 – 4 มีขนาดเล็กปลายแหลมใช้เป็นขาเดิน ขาคู่ที่ 5 ตอนปลายมีลักษณะเป็นใบพายใช้ในการว่ายน้ำ ขนาดกระดองสามารถโตเต็มที่ได้ประมาณ 15 – 20 เซนติเมตร ปูม้าในประเทศไทยสามารถพบได้แทบทุกจังหวัดที่ติดทะเล ทั้งฝั่งอันดามันและอ่าวไทย

ปัจจุบันปูม้าเป็นทรัพยากรสัตว์น้ำที่มีคุณค่าและมีความสำคัญทางเศรษฐกิจของไทย เพราะรสชาติเป็นที่นิยมของผู้บริโภค ทำให้ความต้องการบริโภคปูม้าเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ขณะที่จำนวนปูม้าในธรรมชาติมีจำนวนลดลง สาเหตุหลักมาจากการทำประมงด้วยเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูงในการจับปูม้า เพื่อตอบสนองความต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ เนื่องจากปริมาณการจับเกินกำลังการผลิตตามธรรมชาติ ทำให้ปูม้าในธรรมชาติไม่สามารถเกิดทดแทนได้ทันปริมาณที่ถูกจับ ส่งผลให้ปริมาณและขนาดของปูม้าลดลงมากในปัจจุบัน ความสำคัญด้านเศรษฐกิจพบว่าช่วงปี พ.ศ. 2550 มีปริมาณการส่งออกปูม้าจำนวน 15,502 ตัน คิดเป็นมูลค่า 4,350.49 ล้านบาท และในปี พ.ศ. 2554 พบว่ามีปริมาณการส่งออกลดลง มีปริมาณส่งออกเพียง 8,484.67 ตัน คิดเป็น มูลค่า 2,659.39 ล้านบาท โดยมีการส่งออกไปยังประเทศสหรัฐอเมริกามากที่สุดถึง 3,433.79 ตัน เป็นมูลค่า 1,875.76 ล้านบาท รองลงมาคือ ไต้หวัน จีน เวียดนาม และแคนาดา

สำหรับปูม้าไทยที่ส่งไปจำหน่ายต่างประเทศนั้น เป็นเนื้อปูบรรจุกระป๋อง แล้วยังมีเนื้อปูแช่เย็นที่บรรจุในภาชนะปรุงแต่ง เช่น เนื้อปูแช่น้ำเกลือ เนื้อปูสุก และเนื้อปูที่บรรจุในภาชนะสุญญากาศ เห็นได้ว่าตลาดเนื้อปูม้ายังเปิดกว้าง เนื่องจากเนื้อปูม้ามีศักยภาพและมีคุณค่าทางอาหารได้แก่ มีโปรตีนสูงถึงประมาณร้อยละ 15.8 มีแคลเซียมประมาณร้อยละ 0.05 มีไขมันต่ำประมาณร้อยละ 0.49 และมีกรดไขมันโอเมก้า-3 และ EPA ร้อยละ 9.43 และ 4.00 ตามลำดับ เนื้อปู ไข่ และมันปู มีกรดไขมันโอเมก้า-3 และ EPA สูงกว่าสัตว์ทะเลชนิดอื่น ๆ และเป็นจุดเด่นทางโภชนาการของปูม้าเพราะเป็นสารต้านมะเร็ง

เนื้อปูมีกรดอะมิโน 10 กว่าชนิดที่สำคัญ ได้แก่ glutamic acid, glycine, histidine, arginine เป็นต้น นอกจากนี้ยังอุดมไปด้วย วิตามินเอ วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีสอง วิตามินบีสาม วิตามินซี และวิตามินดี และยังมีธาตุไอโอดีนสูง ช่วยป้องกันไม่เกิดโรคคอหอยพอกได้ สำหรับโอเมก้า-3 ซึ่งเป็นกรดไขมันอิ่มตัวสูง มีผลช่วยลดโคเลสเตอรอลในเส้นเลือด ป้องกันการจับตัวของเลือดซึ่งเป็นสาเหตุของเส้นเลือดอุดตันและภาวะหัวใจล้มเหลว และยังช่วยพัฒนาสมองและพัฒนาระบบประสาทก่อให้เกิดผลดีต่อการป้องกันและรักษาโรคความจำเสื่อมได้อีกด้วย

แหล่งข้อมูล: Thai Frozen Foods Association https://www.thai-frozen.or.th/index.php/product-gallery-2/crab-2